Geniş kapsamlı veri tabanı işletim sistemi olarak da kabul edilen CBS, çok basit haritaların sayısal olarak hazırlanmasından karmaşık kararların alınmasına kadar birçok değişik alanlarda (şehir ve bölge planlaması, kadastro, ormancılık, ziraat, telekomünikasyon, belediye hizmetleri, ulaşım, çevre planlamaları, kıyı planlaması, arazi kullanım sınıflandırılması, nüfus sayımı, sportif faaliyetlerin planlanması gibi) araştırmacılara karar vermede hizmet eder. Bu açıdan bakıldığında, bireysel işlevlerden ziyade disiplinler arası bir hizmet anlayışı esastır.

arastirma-alanlari

Neden CBS/GIS?

Günümüzde yeryüzündeki tüm objelerin (x,y,z) gibi bir koordinat sistemine bağlı olarak grafik yapıda tanımlanabilmesi yanında, bu objelerin öznitelik bilgilerinin de tanımlanan koordinat sistemine bağlı olarak bilinmesi gereği ortaya çıkmıştır. Grafik veriler, bir objenin konumunu, sınırını, dağılımını ve diğer objelere göre nispi komşuluklarını içeren genellikle harita formundaki verileri içermektedir. Öznitelik bilgiler ise, bir objenin fiziksel durumunu gösteren geleneksel envanter verilerini içermektedir.

Bilgi çağının bir gereksinimi olarak, özellikle dinamik haritacılıkta grafik ve öznitelik bilgileri bir arada bulundurularak işlenebilir bir yapıda olmalıdır. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), konumsal verileri elde etmek, dijital hale dönüştürüp bilgisayar ortamında depolamak, analiz etmek, modellemek ve mevcut bilgilerden yeni bilgiler üreterek, isteğe bağlı işlenmiş konumsal bilgileri kullanıcılara sunmak için ortaya çıkmış bir bilgi sistemidir.

Geniş kapsamlı veri tabanı işletim sistemi olarak da kabul edilen CBS, çok basit haritaların sayısal olarak hazırlanmasından karmaşık kararların alınmasına kadar birçok değişik alanlarda (şehir ve bölge planlaması, kadastro, ormancılık, ziraat, telekomünikasyon, belediye hizmetleri, ulaşım, çevre planlamaları, kıyı planlaması, arazi kullanım sınıflandırılması, nüfus sayımı, sportif faaliyetlerin planlanması gibi) araştırmacılara karar vermede hizmet eder.

Üretilen bilgilerle birlikte uydularla elde edilen verilerin miktarı her geçen gün artmaktadır.  Yapılan araştırmalara göre bu rakamın önümüzdeki sekiz yılda yaklaşık iki katına çıkacağı tahmin edilmektedir. Yine araştırma ve istatistiklere göre bu bilgilerin %80'e kadar varan kısmı ise konumsal veri niteliğindedir; yani arazi, çevre veya bir konuma bağlı diğer bilgilerdir. Bu kadar fazla bilgiyle uğraşmak ve bunları toplumun hizmetine sunabilmek için büyük bir uzmanlık alanına ihtiyaç vardır. CBS bu gibi ihtiyaçlara karşılık vermek için bugün kendisinin, imar ve şehir planlamaları, telekomünikasyon, çevre ve kıyı planlamaları, olimpiyat organizasyonları, çeşitli mühendislik planlamaları, ulaştırma, ticaret, İnternet, hatta siyaset ve politika gibi çok geniş bir kullanım yelpazesi oluşturmasına imkan sağlamıştır.

Hızla artan nüfusa paralel olarak, kaliteli ve farklı hizmet istemi, huzurlu yaşam zorunluluğu, konfor istemi, çeşitlenen veri/bilgiye artan talep, medeniyet ve çağdaş uygarlık seviyesini yakalamak ve kısaca bilgi toplumu olabilmek için eğitim-öğretim hizmetlerinin yanı sıra bir üniversitede uygulamaya yönelik birtakım araştırmaların yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Bugün, pek çok üniversitede bilgisayar destekli CBS araştırma-uygulama merkezleri kurulmuş olup üniversite içi sürdürdüğü faaliyetlerine paralel olarak merkezde üretilen bilgi ve teknolojinin üniversite dışına transfer edilmesinde de önemli rol oynamaktadırlar.

arastirma-alanlari-2.png